Tarih Keyfi

  Yeryüzünün Lanetlileri.. Frantz Fanon’un bir eseridir aslında başlıkta yazan. Önsözünde hoşuma giden ancak neyi kast ettiğini pek anlamadığım uzun bir paragrafa yer veriyor; Batı emperyalizmine yönelik baş kaldıranın matemini mi tutuyor yoksa bir dirilişin müjdesini mi veriyor pek çözemedim: “Avrupalılar, bu kitabı açın, içine bakın. Karanlıkta birkaç adım attıktan sonra bir ateş çevresinde toplanmış yabancıları göreceksiniz; yaklaşın ve onları dinleyin.  Sizin acentelerinize ve buraları koruyan paralı askerlere layık gördükleri yazgıyı tartışıyorlar. Belki sizi görecekler, ama seslerini bile alçaltmadan aralarında konuşmaya devam edecekler.  Kayıtsızlıkları sizi can evinizden vurur: Onların babaları, gölgelerde yaşayan o yaratıklar, sizin yarattıklarınız, ölü canlardı; onlara ışık veren sizdiniz, onlar yalnızca size hitap ederlerdi ama siz bu zombilere cevap vermeye tenezzül etmezdiniz. Onların oğulları sizi görmezden geliyor.  Onları ısıtan ve aydınlatan ışık...

  “ Hayatlarımız ölüm gibi” Suriye’de yaşanan vahşetler artık hak ihlallerini içeren istisnai olaylar olmaktan çıktı adeta kural haline geldi. Hiçbir muhalif kendini güvende hissetmiyor; hissetmediği gibi her an istihbarat tarafından ansızın evinden ya da yolundan alınıp, adeta korku filmlerinin çekildiği odalarda işkenceyle sorguya tabi tutuluyor ve   sonra haklarında kayıp ihbarı yapılıyor.   Daha öncesinde Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi’nin(OCHA), 2019 yılında Suriye’de 11.7 milyon insanın, insani ve koruma yardımına ihtiyaç duyduğunu dile getirmesi aslında uygulanacak vahşetin kaç milyon insanı kapsayacağı konusunda fikir veriyordu. Rapor yayınlamaktan öte bir işe yaramayan BM Teşkilatı’nın, göz göre göre bu insanların hayatlarını ölümle eş değer bir yaşama sürükleyen Suriye hükümetine sessiz kalması da ayrı bir trajedi insanlık açısından. Halkın yaşamsal ihtiyaçlarını karşılayabilecek fonları temin etmek yerine, bu fonlara el koyup k...

  Siyaset Hırsının Getirdiği İstenmedik Davranışlar Siyaset günümüzde o hale geldi ki, artık siyaseti psikoloji bilimi ile değerlendirmemek imkânsızlaştı adeta. Bundan kastım “Politik psikoloji” değildir. Politik psikoloji, siyasetin işlerliğine yönelik içerikler barındırır. Örneğin George W. Bush’un Irak’a müdahale kararını açıklaması sırasında kullandığı “savaş” kelimesini, “barış” kelimesine oranla 20 kat daha fazla kullanması Politik psikoloji alanıyla ilgilidir. Oysa bahsettiğim durum tam anlamıyla patolojik bir durumdur. Örneğin Psikoloji ’de “istenmedik davranışlar” denen temel bir kavram vardır. Hatalı eğitim ya da kötü kültürlenme sonucu ortaya çıkan öğrenilmiş davranışlardır bunlar. Bu tür davranış şekillerinde dikkat, algılama, hatırlama, sebep sonuç ilişkisi kurma gibi zihinden oluşturulan eylemlere yer yoktur.Mesela  aldığı haberi ya da almayıp da hayal dünyasında ürettiğini güdeme getirip kamuoyu oluşturma girişimi başlangıçta siyasi bir hamle olarak görüns...

  Dünya Haklarını Tek Bir Dünya Toplumu Haline Getirmenin Sonuçlarıdır Yaşadıklarımız.... Küreselleşmemenin getirdikleri.. Kürselleşme (globalization) faydalarını sayın desem ağız tadıyla bir düzine fayda sayarsınız. Zararları konusunda çok kafa yormak istemeyiz. Çünkü nimetleri,zararlarından daha hoş gelir kulağa. Nedir peki bu “küreselleşme” denen kavram? Küreselleşmeden kast edilen, tüm dünya insanlarının siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan birbirine yakınlaşması ve bir bütün oluşturmasıdır. Bu kavramın bu günkü anlamıyla kullanılması 4 Nisan 1959 tarihinde The Economist dergisinin kullanımı ile oldu. Macluhan 1962’de ilk kez “global village” yani “küresel köy” terimini kullanan ilk kişi oldu.   Başlangıçta kulağa hoş gelen bu içerik aslında günümüz sorunlarının temel kaynağıdır. Terörün, açlığın, salgın hastalıklarının, bireysel cinayet ve hak gasplarının, kişisel psikolojik ve tüm patolojik olayların altında yatan neden küreselleşmenin geldiği noktadır. ...

  Bağımlılıktan Bağımsızlığa.. Emperyalizmi genelde “yayılmacılık”la sınırlı tutarız. Doğrudur da. Ancak 21.yüzyıl emperyalizmi daha farklı bir karakter çizmiştir. Sömürü amaçlı yayılmacılığın yanında kendinden güçsüz devletleri, yöneticileri aracılığıyla yönetmek, bir nevi “mandater” sistemle, yayılmacılığı birleştirmek bu yüzyılın emperyalist karakteridir. Bunu en iyi uygulayan soğuk savaş döneminden itibaren ABD olmuştur. Bu nedenle emperyalist devlet dendiğinde aklımıza ilk gelen Amerikan emperyalizmi olur. Soğuk Savaş Dönemi’nde Sovyetlerin, ABD emperyalizminin başlangıcı olarak Marshall Planı’nı göstermesi oldukça yerinde bir tespitti. Tabi benzer bir amacı güden oluşumu da kendisi vakit kaybetmeden oluşturmuştur;Komünform’u. Marshall Planı’ının ülkelere girmesinden bu yana Türkiye de dahil bir çok gelişmekte olan ülke ABD’nin yayılmacılığından nasibini aldı. Ülkemizde de kimi iktidarlar bu yayılmacılığın karşısında direnç gösterse de rahatlıkla bertaraf edilirken k...

  Çizmenin Topuğunu Kırmıştı ki.. Otranto Seferi.. Tarihin Eylül aylarından biriydi yine. Fatih Sultan Mehmet, Hristiyanların hayatını kabusa dönüştüren bir hamle yapmıştı;Otronto’yu almıştı. Çizmenin topuğunu kırmıştı..   11 Ağustos 1480 i gösterdiğinde Osmanlı gemicileri İtalya’nın güneyindeki Pulya bölgesine, Pulya’nın limanı Otranto’ya vardılar. Sultan’ın kızıl elması için ilk ve çok önemli bir adım olacaktı bu varış. “Yıldırım Bayezid’in “Atıma, yemini Roma’daki Sen Piyer Kilisesi’nin mihrabında yedireceğim” dediği söyleniyordu.” Fatih de bu Kızıl Elma hayalini, “sanacağını Notre Dame Katedrali’nin kulesine dikerek gerçekleştir mek” istiyordu. Fatih İstanbul Kuşatması sürecinde   ustalıkla   uyguladığı siyaset stratejisini bu sefer sürecinde de uygulamayı başardı. Venedik’le anlaşarak bir döneme kadar denizlerin efendisi olan bu devletin tarafsız kalmasını ağladı. Başarması durumunda Hristiyan dünyası için yıkımla sonuçlanacak bu sefer süreci...

   “SÖZDE BAĞIMSIZLIK”TAN “ÖZDE BAĞIMSILIĞA..”  Tarihler 15 Ekim 1881’i gösterdiğinde koca Osmanlı İmparatorluğu’nun bağımsızlığını büyük ölçüde yitirdiği Muharrem Kararnamesi imzalanmış ve Osmanlı Devleti’nin ekonomisi büyük ölçüde yabancıların kontrolüne geçmişti.   Çünkü bu kararnamenin 15. maddesine göre; alacaklıların menfaatini korumak ve borçların ödenmesini bir plan dâhilinde yürütmek üzere, Düyûn-u Umumiye İdaresi (Düyûn-u Umumiye-i Osmaniye Varidat-ı Muhassasa İdaresi)kurulmıştu. Bu kurum,   bu dönemin IMF (Uluslararası Para Fonu)’nin ilkel şekliydi; ve Devletin vergi gelirlerinin büyük kısmına el koyup tüm ekonomik faaliyetleri kontrol altına almayı hedeflemişti. Ekonomik hedeflerini, birililerinin belirlediği Osmanlı Devleti’nde, doğal olarak siyasi hedefler de yabancıların belirlediği çizgiyle sınırlı kalacaktı. 1881 tarihi, esasen Osmanlı Devleti’nin bağımsızlığının resmiyette kaldığı; fiili bağımsızlığını yitirdiği bir dönüm noktası oldu...