Somali’ye 500 Türk Askeri daha..
Somali’ye 500 Türk
Askeri daha..
Türkiye ile Somali arasındaki ilişkiler ekonomik çıkarlardan
çok daha fazlasına evrilmiş durumda.
Somali deyip geçmeyin..
Birçok sömürgeci gücün yeraltı kaynaklarını sömürmek için
fırsat kolladıkları bir ülkedir Somali. Halkı fakir ama coğrafyası zengindir.
Geçen yıl 8 Şubat’ta iki ülke arasında “Savunma ve Ekonomik
İşbirliği Çerçeve Anlaşması” imzalanmış ve bu anlaşma ile ilişkiler çok daha
farklı noktalara everilmişti.
İşte bu anlama gereği Mogadişu’da oldukça geniş bir askeri
üssü bulunan Türkiye, Somali karasularını 10 yıl boyunca koruyacak ve deniz
kaynaklarının gelişiminde ve kullanımında söz sahibi olacak.
Somali’nin Türkiye ile bu anlaşmayı imzalamaya iten en büyük etkenlerden biri de yanı başında bulunan 6 milyonluk nüfusa sahip Somaliland’ın Etiyopya ile “deniz üssü kurma” amaçlı imzaladığı anlaşmaya yanıt niteliğindeydi.
Bu iki ülke arasındaki anlaşma Somaliland’ın neredeyse tamamen
Etiyopya’nın egemenliğine girmesi anlamında da geliyordu.
Bugünlerde Türk ordusuna bağlı özel harekat birliklerinden yaklaşık 500 silahlı personel Somali'nin başkenti Mogadişu'ya ulaştı.
Bu tabi ki Türkiye’nin Somali ile yaptığı anlaşmanın bir gereğiydi. Tabi Ankara bu askeri oraya karşılıksız olarak yollamıyor. Bunun karşılığı elbette olacak.
Nitekim buna karşılık Ankara Somali'nin petrol ve doğalgaz gelirlerinden yaklaşık
yüzde 30 oranında pay alacak. Somali'deki hidrokarbonların kullanımı ile ilglii
de çalışmalar sürüyor.
Size “Somali deyip geçmeyin” demiştim;zira Somali sahanlığı,
gelecek vaat eden bir petrol ve doğalgaz bölgesi olarak kabul ediliyor. Ama
tabi iç savaş nedeniyle henüz sınırlı. İşte Türkiye bu yüzden var orada.
Ve bu yüzdendir ki Mogadişu ile Ankara arasında 2024 yılında
Türkiye'nin Somali'ye 2 bin 500 kişilik askeri birlik göndermesini öngören bir
anlaşma imzalandı ve 500 kişilik Türk özel kuvvetlerinin Somali'ye gelişi, Türk
birliklerinin bölgeye daha geniş çaplı konuşlandırılmasının sadece ilk adımdır.
Zaten Cumhurbaşkanı Mahmud, Türkiye ile yapılan anlaşmanın
Somali’de terörizm, dış tehditler, korsancılık ve yasa dışı balıkçılıkla
mücadele ile kıyıların korunmasını ve deniz kaynaklarının geliştirilmesi gibi
konularda iş birliğini kapsadığını söylemişti.
İlişkileri 2024’le de başlatmamak lazım. Türkiye Somali'de
2007'den bu yana bir askeri eğitim merkezi faaliyet gösteriyor ve burada
yaklaşık 10 bin Somali askeri eğitiliyor ve daha fazlası da eğitilmeye devam
edilecek.
Türk askerinin
faaliyet gösterdiği Somali’deki bu alana
TURKSOM Askerî Eğitim Üssü denilmiş. Bu
üs Türkiye'nin yurtdışındaki en büyük askeri üssü olma özelliğindedir.
Tabi ki diğer ülkeler
Türkiye'nin bölgedeki askeri ve ekonomik varlığının güçlendirilmesinden memnun
değil. Mesela Afrika Birliği’nin diğer ülkeleri –ki başta Etiyopya- Türkiye’nin bölgedeki etkinliğinden oldukça
rahatsız. Afrika Birliği de kendi
kurduğu kuruluşlarla Somali askerini eğitiyor. Bu noktada çoğu zaman Türkiye
ile zıt fikirlerde tartışmaya giriyorlar.
Afrika Birliği’nin yanında rahatsız olan bir diğer devlet de
Amerika. Amerika da Türkiye’nin bölgedeki varlığından oldukça rahatsız. Hatta
Türkiye’nin oradaki etkinliğini kıskançlıkla izliyor diyebiliriz.
Amerika’nın rahatsız olmadığı bi konu yok ama ama burda neden
rahatsız peki hemen söyleyelim: Afrika Boynuzu olarak da bilinen Somali
bölgesi, Kızıldeniz'den geçen deniz yollarının kontrolü açısından ABD açısından
stratejik öneme sahiptir. Çünkü Amerika Husilerle mücadele etmektedir.
Bunun yanında Somali’ye ciddi yatırımlar yapma
hazırlığındalar. Ama işbirliği yapacakları alanları Türkiye çoktan “satın almış”durumda.
Tüm “jeolojik arama anlaşmaları” yapılmış dudrumda.Hatta o kadar ciddi
planlamalar yapılmış ki geçtiğimiz yıl 7 adet petrol kuyusu açacaklar ve ilk
petrolü çıkaracaklardı..Ama olmadı.
Türkiye’nin böyleye bakış açısı klasik sömürge anlayışından
oldukça farklı. Mesela Türkiye, Somali’yi yeniden ayağa kaldırmak için eğitim,
sağlık ve ekonomi alanlarında önemli altyapı yatırımlarında bulunuyor. Yani
sadece yeraltı kaynaklarını kullanmakla yetinmeyip oradan gelecek olan
gelirlerle Somali halkının insani yaşam standartlarına kavuşması için yatırım
yapıyor. Ve bence Somali için Türkiye büyük bir şans.
Yorumlar
Yorum Gönder