B2 Gizli Bombardıman uçağı ne zaman ve hangi sebeple üretildi?

 B2 Gizli Bombardıman uçağı  ne zaman ve hangi sebeple üretildi?

Bu günlerde Amerika’nın B2 Bombardıman uçakları gündemde ve  geldi gelecek derken bazı yabancı basında bu uçaklardan birinin gizlice geldiği ve belirtilen mekana konuşlandığı yazıldı.

Merak ettim bu B2 Bombardıman uçağını ve ufak bir araştırmaya koyuldum..Tabi burada uçak mühendisliği literatürünü kullanacak değilim ama yine de üretimine neden ve ne zaman başladığına yönelik  edindiğim bir takım bilgileri paylaşmak isterim..

“Northrop Grumman B-2 Spirit” yani Türkçeye çevirisi  sanırım  Gizli Bombardıman Uçağı.Aslında uçaksavarları engellemek veya uçaksavar mermilerinden gizlenmek için tasarlanmıştı. 1980'lerin sonlarında konsept çizimleri ortaya çıktığında bazı havacılık dergileri, uçağın ön ve arka kısmının neresi olduğunu uzun süre tartışmışlar. Hatta en yoğun tartışma “kuyruğu olmadan nasıl dönebildiği, nasıl manevra yaptığı” konusu idi.

Peki uçağın üretim fikri nasıl ortaya çıktı?

1976’da Sovyetler Birliği teknolojide önemli bir seviyeye ulaşmıştı. Sovyetlerin ulaştığı teknolojik seviye Amerika’yı çok ciddi şekilde endişelendiriyordu. Bu teknolojik gelişmelerin taarruz gücüne yansıması daha da bir endişe yaratmıştı.

O dönemde Amerika Sovyetlere zarar verme adına bir dizi planlar yapıyor acak Sovyetlerin teknolojik üstünlüğü her geçen gün yeni bir boyut kazanınca gün be gün planları iptali etmek ya da değiştirmek zorunda kalıyorlardı.

Bu nedenle, planları iptal etmek veya devamlı surette değiştirmek yerine, düşman topraklarına uzun süre yakın kalabilen ve tespit edilmeden, gerektiğinde Sovyet bloğunu yenebilecek bir araç olan gizli bir bombardıman uçağı geliştirmeye karar verildi.

Böylece 1981'de Northrop B-2  adıyla bir proje üzerinde çalışmaya karar verildi.

Fakat proje oldukça pahalıydı. Zaten ağır bombardıman uçakları çok pahalı ve karmaşık ürünlerdi ve gizliliği, kazandırılmaya çalışılan hayalet özellikleri de eklenince normal bir devletin bile kaldırmayacağı bir maliyete ulaşıyordu masrafları.

Ama Amerika’nın çok uluslu olarak kurduğu havacılık ve savunma şirketi Northrop Grumman Corporation bu masrafları üstelenmeye karar verdi. En son teknoloji ve özellikleri sır gibi saklanan özel karışımlı metalik parçaları ve karmaşık birleşimi gibi özelliklerle uçak tam bir hayalet uçak olarak tasarlandı.

Ancak şirket maliyeti karşılamada çok zorluk çekti. Proje bir süre ertelendi. Yeniden başlandığında ise maliyet kat ve kat yüksekti;90 Milyar dolar.

Tek bir uçağın fiyatı 2 milyar dolardı ve her uçuş saati 135.000 dolardı.

Kullanılan malzemelerle tüm yüzeyi doğal bir kaldırma kuvveti üretiyor, radara yakalanacak hiçbir parçasının olmadığı ve bolca da yakıt tanklarının bulunduğu bir uçak yapılmıştı. Motoro nispeten zayıf ama tüm itme ve süzülme gücünü kanatlarından ve tasarımından almıştı. Okyanusları tonlarca yüklü bombalarla rahatlıkla, yakıt ikmali yapmadan geçen oldukça zarif yapılı bir uçak üretmişlerdi:B2 Ağır Bombardıman uçağı.

B2'nin “dikey yüzgeçleri yok, bu da radar izini büyük ölçüde azaltıyor” ve ayrıca yerden ve ağırlıktan tasarruf sağlıyordu. Tabi asıl soru şuydu?

Kuyruk olmadan nasıl manevra yapıyor ve nasıl  oluyor da yatay yönde dönüyor?

Bu soru konuya ilgi duyan birkaç uzmanın görüşü ışığında şöyle cevap buluyor:

Cevap, uçuş kontrol sisteminde yatıyor..Bölünmüş kanatçıklar adı verilen bir özellik.. Kanatçıklar, uçağın hareket ekseni etrafında sola ve sağa yuvarlanmasını sağlayan her kanattaki manevra yüzeyleridir. B2'de, her kanatçık ikiye bölünmüştür ve tek bir yüzey olarak hareket edebilir veya hem kanadın üstünde hem de altında hava akışına bariyer oluşturmak için açılabilir. Böyle bir bölünmüş kanatçık bir kanatta sürtünme yarattığında, bir pivot görevi görecek ve uçak o tarafa doğru yuvarlanacaktır. Her iki kanatçık da tamamen uzatıldığında, inişte yavaşlama için olmazsa olmaz bir araç olan hava freni görevi görecektir.”

Araştırmalar gösterdi ki bu özelliklere yakın özellikte uçklar 1940’larda üretilmişti bile. Dolayısıyla bu  uçağı icat edenler 1940 modelleri üzerinde çalışarak “daha fazla neler yapabiliriz”in peşine düşmüşler.

B2’yi korkutucu yapan, aslında taşıdığı bombalardan çok tespit edilmeden sınırlardan içeri  girmesi ve takibinin zorlaşması hatta mümkün olmayışı gibi özellikleridir. Ayrıca B2, dört motorundan gelen ısıyı dağıtmak için akıllı bir sisteme sahip, böylece çok uzakta görünen bir parlama ve ısı izi yaratmıyorlar. Termal iz yoksa radara yakalanma olasılığı o kadar düşüktür zaten. Ve zaten iletişim açısından her türlü güvenli donanıma sahip.

Gövdesi tamamen radar radyo dalgalarını emen ve iletimlerin geri dönüşünü azaltan karbon malzeme ve polimerlerden (özel  moleküler parçalardan oluşturulan malzemeler) yapılmış özel bir kaplamadan oluşmuştur.

İlk dönemlerde rengini açık gri yapmışlardır ancak bu renk “kaçmayı” zorlaştırıldığı için uygulamaktan vaz geçmişlerdi.

Bu uçağın İran nükleer tesisleri için kullandığı mühimmat GBU57 bombasıydı. Fırlatıldığı  yerin her bir metresinde maksimum zarar verecek şekilde tasarlanmış bir bombadan bahsediyoruz.

Uzmanlara göre “Bombanın şasesinde, zeminde hareket ederken enerjisini koruyan ve maksimum derinliğine ulaşmadan önce eğilip durmasını engelleyen dahili parçalanma kaburgaları bulunur - ve patlayıcı yükü son derece güçlüdür. Bomba çok büyük ve ağırdır; 12 tondan daha ağırdır, tüm bir F-16 kadardır.”

Son olarak B2’nin önemli özelliklerinden biri de düşman eline geçtiğinde kendini imha etme yeteneğine sahip olması. Yani uçağı uçuran 2 pilot bu uçağa öleceğini bilerek binmektedir.